Van data uitwisselen naar data delen: dat is de toekomstvisie van de bij de NFU aangesloten UMC’s, nu stimuleringsprogramma VIPP5 eind dit jaar definitief stopt. Voor de transitie naar databeschikbaarheid speelt het initiatief CumuluZ een belangrijke rol. Binnen CumuluZ werken zorgpartijen samen aan één gezamenlijke data-infrastructuur. Eén van de basisprincipes binnen CumuluZ is het slim (her)gebruiken van wat er al is, om zo te ontdekken wat het beste werkt. Dat waren enkele van de kernpunten die aan bod kwamen tijdens een feestelijke bijeenkomst om de VIPP-resultaten te vieren en vooruit te kijken.
In het VIPP5-programma werkte de medisch specialistische zorg de afgelopen jaren aan betere uitwisseling van medische gegevens met de patiënt en tussen zorgverleners onderling. Eind van dit jaar stopt het programma definitief. Op 11 juni kwamen daarom betrokkenen vanuit de umc’s en alle samenwerkingspartners daarom bij elkaar om de balans op te maken en te kijken waar de umc’s staan met gegevensuitwisseling.
Veel ontwikkelingen
Sinds de start van de VIPP-programma’s in 2017 is er veel gebeurd inzake standaarden, wettelijke kaders en samenwerking. Zo publiceerde in 2023 het ministerie van VWS haar Nationale Visie en Strategie voor het gezondheidsinformatiestelsel (NVS). Deze visie bestaat uit drie plateaus die lopen van 2023 tot 2035. In 2023 trad verder de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) in werking, die zorgaanbieders wettelijk verplicht om gegevens elektronisch uit te wisselen.
Vanuit de EU wordt er gewerkt aan de European Health Data Space (EHDS): een verordening die primair en secundair gebruik van gezondheidsgegevens moet stimuleren. In mei 2024 stemde het Europees Parlement in met de EHDS. Naar verwachting treedt de verordening eind 2024 in werking.
In het Integraal Zorgakkoord (IZA) hebben zorgpartijen tot slot verdere afspraken gemaakt over digitalisering en gegevensuitwisseling. Dit is verder uitgewerkt in het Uitvoeringsakkoord Gegevensuitwisseling (begin 2024 gepubliceerd).
Naar databeschikbaarheid
Binnen deze kaders wil de NFU de komende jaren samen met andere zorgkoepels en VWS verder bouwen aan betere gegevensuitwisseling, en uiteindelijk volledige databeschikbaarheid. Dit moet gerealiseerd worden via gezamenlijke landelijke data-infrastructuur zowel tussen zorgaanbieders onderling als ook tussen zorgaanbieders en hun patiënten. De resultaten van het VIPP5-programma zijn daar een mooi fundament voor, was een conclusie tijdens de NFU-bijeenkomst.
Verplichte uitwisselingen
De bijeenkomst werd afgesloten met een blik op de toekomst: de al genoemde overgang van gegevensuitwisseling naar databeschikbaarheid. Het motto is: van data uitwisselen naar data delen. Op de korte termijn betekent dit werken aan een Landelijk Dekkend Netwerk, waarmee zorginstellingen komen tot de verplichte Wegiz-uitwisselingen (waaronder de geprioriteerde uitwisselingen voor de BgZ, eOverdracht, Beeldbeschikbaarheid en medicatie-overdracht).
Voor de transitie naar databeschikbaarheid speelt CumuluZeen belangrijke rol. Binnen dit initiatief werken zorgpartijen samen om één gezamenlijke data-infrastructuur te ontwikkelen. Dit is in lijn met de eerdergenoemde Nationale Visie en Strategie. CumuluZ is volgens de NFU verder een belangrijke bouwsteen in het ‘uitvoeringsakkoord gegevensuitwisseling’ binnen het IZA. Ook zal CumuluZ deel uit gaan maken van de data-infrastructuur die nodig is om straks aan de Europese EHDS te voldoen.
Slim hergebruiken
Eén van de basisprincipes binnen CumuluZ is het slim (her)gebruiken van wat er al is, om zo te ontdekken wat het beste werkt. Componenten van de drie VIPP-programma’s voor ziekenhuizen zullen dan ook zowel binnen CumuluZ als binnen de andere initiatieven worden hergebruikt om tot databeschikbaarheid te komen. De lessen en resultaten uit VIPP5 zullen bij de verdere ontwikkeling en implementatie van onder meer CumuluZ een belangrijke rol spelen.
Het blijft sowieso onverminderd van belang dat UMC’s met alle partijen werken aan betere registratie van data, aldus de NFU. Want initiatieven als CumuluZ werken alleen als de data aan de bron compleet en juist is. Daarnaast is het belangrijk om ook de patiënt te blijven betrekken bij databeschikbaarheid. De resultaten uit de VIPP-programma’s krijgen daarom vervolg in nieuwe programma’s als ‘Vertrouwde Authenticatie’ en MeerMed.
