Om ook in 2030 toegankelijke en kwalitatief goede zorg te kunnen aanbieden, moeten ziekenhuizen een ander perspectief kiezen. Dat stelt belangenvereniging NVZ in het dialoogdocument ‘Open ziekenhuizen’. Zaken zoals preventie, digitalisering en gegevensuitwisseling staan centraal in het document, evenals het Integraal Zorgakkoord (IZA) als basis veranderingen op deze drie gebieden. NVZ-voorzitter Ad Melkert overhandigde het dialoogdocument op 27 februari aan demissionair minister voor Medische Zorg Pia Dijkstra.
Het dialoogdocument is een levend document, benadrukt de NVZ. De vereniging en haar leden - ziekenhuizen, revalidatiecentra en categorale zorginstellingen - gaan komend jaar op landelijk en op regionaal niveau het gesprek aan met hun maatschappelijk partners over het toekomstbestendig inrichten van integrale zorg en open ziekenhuizen in de regio middels onder meer preventie en digitalisering. De NVZ hoopt volgens voorzitter Melkert dat deze aanpak bijdraagt aan het maatschappelijke en politieke debat over de organisatie van zorg.
Richting geven
"Met het dialoogdocument willen wij richting geven aan de samenwerking tussen ziekenhuizen onderling en met andere zorgaanbieders. Het is bedoeld om in kaart te brengen welke rol ziekenhuizen innemen in het zorglandschap en hoe zij als organisaties optimaal kunnen bijdragen aan het opvangen van de stijgende zorgvraag en de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord. Hierbij staan goede patiëntenzorg en een motiverende werkplek voor zorgprofessionals natuurlijk voorop."
Het dialoogdocument benoemt randvoorwaarden die volgens de NVZ cruciaal zijn om te komen tot ‘open ziekenhuizen'. Voorbeelden zijn het werven en behouden van voldoende zorgprofessionals, passende bekostiging, de realisatie van goede gegevensuitwisseling en het weghalen van mededingingsregels die samenwerking belemmeren of vertragen. Het dialoogdocument biedt handvatten om verdere uitvoering en verdieping te realiseren van het Integraal Zorgakkoord in afstemming met een nieuw kabinet.
Preventie, digitalisering
‘We moeten onder andere inzetten op preventie om de vraag naar zorg te voorkomen’, schrijft de NVZ in het dialoogdocument. ‘Als er toch zorg nodig is, verlenen we die zo dicht mogelijk bij huis. Dus alleen in een zorginstelling indien dat echt nodig is.’ Dit vergt een andere organisatie van zorg: zo veel mogelijk integraal in ketens en zorgnetwerken over de zorgdomeinen heen. Over deze passende zorg willen de NVZ-leden structureel in overleg met patiënten en inwoners.
Ook digitalisering wordt in het document veelvuldig als één van de oplossingsrichtingen genoemd. Ook het leveren van hybride of digitale zorg zal namelijk een belangrijk ingrediënt vormen om zorg thuis (via bij voorbeeld thuismonitoring) of op afstand als het kan, te leveren en zo de arbeidsmarktproblematiek in de zorg voor een deel te ondervangen. In de toekomst zal verder AI mogelijk een belangrijke rol gaan spelen in het toegankelijk en beschikbaar houden van de zorg.
Het Integraal Zorgakkoord gaat verder uit van samenwerking binnen en tussen de diverse domeinen. Ook het sociale domein hoort daarbij. De NVZ wil de medisch specialistische zorg toegankelijk houden voor die patiënten die deze zorg echt nodig hebben. Dat vraagt een gezamenlijke inspanning om zorg die niet in ziekenhuizen hoeft te worden verleend, te verplaatsen. Het voorkomen van zorg (preventie) moet leidend zijn in het toegankelijk houden van de zorg, maar Nederlanders hebben hier zelf ook een verantwoordelijkheid in.
‘Ziekenhuizen onmisbaar’
Minister voor Medische Zorg Pia Dijkstra zei tijdens de overhandiging: “Ziekenhuizen zijn onmisbaar voor de zorg van de toekomst. Daarom vind ik het goed dat ook zij de handschoen oppakken en actief nadenken over hoe hun rol er in het veranderende zorglandschap uit moet zien. Daarbij zullen wel keuzes gemaakt moeten worden om te zorgen dat we ook in de toekomst passende zorg kunnen blijven leveren. Altijd met als uitgangspunt: ‘dichtbij waar het kan, verder weg als het moet’.”
Het is volgens Dijkstra van groot belang dat de ziekenhuizen met alle relevante partijen hier het constructieve gesprek over blijven voeren. “Het dialoogdocument ‘Open ziekenhuizen’ van de NVZ gaat daar vast bij helpen.”
