Wanneer je op vakantie gaat, en dan met name naar exotische landen waar een heel andere levensstijl geldt dan wat wij gewend zijn, dan kun je nogal eens geconfronteerd worden met ziektes die bij ons niet voorkomen. Dat risico groeit naarmate de bestemmingen exotischer worden. Onderzoekers van de universiteit van Zürich (UZH) hebben, samen met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een app ontwikkeld waarin data over deze zogenoemde reisziektes bijgehouden wordt.
De app, Illness Tracking in Travelers (ITIT), laat reizigers zien welke ziektes in welke landen het meest voorkomen. Handig als er op reis gaat. Echter, de app kan ook helpen bij het bijhouden van uitbraken en de verspreiding van infectieziekten zoals dengue of nieuwe influenzavirussen. "Reizigers zijn een uitstekende weerspiegeling van wat er wereldwijd gebeurt. Ze spelen ook vaak een rol bij het introduceren van ziekteverwekkers in verschillende regio's van de wereld", zegt onderzoeksleider Patricia Schlagenhauf van het Epidemiology, Biostatistics and Prevention Institute van UZH. Als voorbeeld noemt ze het recente geval van mpox in Zweden, dat werd geïmporteerd door een reiziger die terugkeerde uit Afrika.
De verspreiding van infecties bijhouden
Met de app kunnen mensen die op reis zijn, eventuele symptomen melden door een korte, gebruiksvriendelijke vragenlijst in te vullen. Deze informatie wordt vervolgens gekoppeld aan locatiegegevens en informatie over klimaat en luchtkwaliteit.
Het onderzoeksteam heeft nu gegevens geanalyseerd die via de app zijn verzameld tussen april 2022 en juli 2023. De analyse betrof 470 reizen die door 609 mensen op alle continenten zijn geregistreerd. Daaruit bleek ook dat reizigers verrassend vaak ziek werden tijdens hun reizen. Bij meer dan een derde van alle reizen was sprake van gezondheidsproblemen. De app is gratis te downloaden en installeren via zowel de Google Play Store (Android) als de Apple App Store (iOS).
Vooral maag- en darmklachten
De meest voorkomende gezondheidsproblemen waren maag-darmklachten. Die traden op bij bijna twee op de vijf (19%) van de reizen. Reizigers naar Azië hadden er het vaakst last van. Daarentegen kwamen deze symptomen minder vaak voor bij mensen die naar Afrika reisden.
Aanzienlijk meer vrouwen dan mannen meldden symptomen van diarree. Het is mogelijk dat vrouwen vatbaarder zijn voor diarree, of dat ze gewetensvoller waren bij het registreren van symptoominformatie in de app. Daarentegen kwamen luchtwegaandoeningen (17%) zoals verkoudheid het meest voor onder reizigers in Europa. Patricia Schlagenhauf raadt reizigers aan om medicijnen in te pakken tegen diarree, misselijkheid, hoofdpijn en koorts, aangezien dit de gezondheidsproblemen zijn waar mensen het meest door beperkt worden tijdens hun reizen, aldus de studie.
Gezond en veilig reizen
Het onderzoeksteam wil nu nog meer mensen uitnodigen om de app te gebruiken. Grotere datasets zouden de onderzoekers in staat stellen om geautomatiseerde analyses uit te voeren met behulp van kunstmatige intelligentie, die bijvoorbeeld gebruikt zou kunnen worden om uitbraken van dengue of mpox in een vroeg stadium te detecteren.
"Deze realtime bottom-up-benadering is veel sneller dan top-down-rapportagesystemen. Mobiele technologieën bieden een revolutionaire oplossing voor de manier waarop we reisgerelateerde ziektes bijhouden. Dit zal onze reizen uiteindelijk veiliger en gezonder maken", aldus Schlagenhauf. De bevindingen van het onderzoek via de app zijn gepubliceerd in BMJ Open.
In Nederland werd enkele jaren geleden de Vakantiedokter app ontwikkeld door zorgverzekeraar Zilveren Kruis. Daar konden vakantiegangers terecht met vragen over gezondheidsklachten zoals huiduitslag, insectenbeten en diarree. De app werd ten tijde van de coronapandemie uitgebreid voor het kunnen bieden van zorg op afstand. Eerder dit jaar lanceerde zorgverzekeraar CZ de ‘Spoedzorg op Reis’ app. Gebruikers van die app kunnen via een live chat in real-time communiceren met medische professionals.
