Het lijkt toekomstmuziek, en het zal ook zeker nog een tijd duren voordat patiënten die lijden aan diabetes type 1 afscheid kunnen nemen van de insulinepomp of -injecties. Toch zijn onderzoekers van MIT er in geslaagd een implanteerbare oplossing te ontwikkelen die de noodzaak voor insuline injecties overbodig kan maken. Een 'insulinefabriek' met hormooncellen uit de alvleesklier en een eigen zuurstofvoorziening.
Bij diabetes type 1 worden de clusters (islets) van cellen in de alvleesklier die insuline produceren aangevallen door het immuunsysteem, waardoor deze zogenoemde eilandcellen niet meer kunnen functioneren en de insuline handmatig moet worden toegediend. Naast de bekende insuline-injecties en -pompjes, is er ook een andere oplossing. Daarbij worden eilandcellen van de pancreas geïmplanteerd. Echter, voor patiënten die deze cellen krijgen, geldt dat ze immunosuppressieve medicijnen moeten gebruiken. Die kunnen extreme bijwerkingen hebben.
Implanteerbare insulinefabriek
De onderzoekers van MIT bedachten een andere oplossing. Zij ontwikkelden een implanteerbaar apparaatje waarin de getransplanteerde cellen ingekapseld zijn om ze zo tegen het immuunsysteem te beschermen. Het probleem is echter nog wel dat de zuurstof die deze cellen nodig hebben voor de productie van insuline uiteindelijk op raakt.
De wetenschappers van MIT denken dat ze een ingenieuze oplossing gevonden hebben voor het zuurstofprobleem. Ze hebben het implanteerbaar apparaat voorzien van zijn eigen 'on-board zuurstoffabriek'. Die genereert zuurstof door waterdamp in het lichaam te splitsen. De geïmplanteerde hormooncellen van de alvleesklier worden zo een heuse insulinefabriek.
Het apparaatje, dat iets kleiner is dan een muntje van 50 cent, is inmiddels al met succes getest op muizen met diabetes type 1. De eerste resultaten zijn hoopgevend. De bloedsuikerspiegel van de muizen bleef ongeveer een maand op peil. Maar, er moeten zoals gezegd nog heel wat uitdagingen overwonnen worden voordat deze implanteerbare oplossing voor diabetes type 1 in de praktijk toegepast kan worden.
Doorontwikkeling
Voordat het zover is moet het apparaat nog doorontwikkeld worden tot een grotere versie die ook in grote dieren, en uiteindelijk mensen, getest kan worden. Op dit moment bestaat het apparaat naast het implanteerbare deel ook nog uit een magnetische spoel die in de vorm van een pleister op de huid gedragen moet worden en die voor de stroomvoorziening zorgt.
"Je kunt dit zien als een levend medisch apparaat dat is gemaakt van menselijke cellen die insuline afscheiden, samen met een elektronisch levensondersteunend systeem. We zijn enthousiast over de vooruitgang tot nu toe, en we zijn echt optimistisch dat deze technologie patiënten uiteindelijk zou kunnen helpen", aldus Daniel Anderson, een chemisch ingenieur bij MIT en co-auteur van het onderzoek.
De ontwikkeling van betere en minder invasieve geneesmiddelen voor deze vorm van diabetes is al vele tientallen jaren in volle gang. Zo wordt onder andere al jaren gewerkt aan de doorontwikkeling van een kunstmatige alvleesklier die zijn meerwaarde in diverse onderzoeken al bewezen heeft.
