De koppeling tussen een Elektronisch Cliënten Dossier (ECD) en een domotica systeem lijkt zo logisch, maar in de praktijk lijkt het wel of de één van Mars komt en de ander van Venus. Want informatie uit het ene systeem staat helemaal los van informatie uit het andere systeem, ze lijken elkaars taal niet te spreken. Hoe krijgen we deze werelden bij elkaar?
Dag- en nachtzorg ervaren een gescheiden wereld
Vilans onderzocht in 2016 hoe we ervoor kunnen zorgen dat zorgmedewerkers 24 uur per dag een goed beeld hebben van de actuele zorgvraag van de cliënt, ongeacht het systeem waarin ze kijken. Dat resulteerde in het rapport: “Een integraal zorgsysteem, vraagstuk of prachtstuk?”. Destijds heb ik een bijdrage geleverd aan dit onderzoek toen ik nog werkzaam was op Mars, ofwel de ECD-zijde.
Uit dit onderzoek blijkt dat medewerkers in de dag- en nachtzorg gescheiden werelden ervaren. Zo doen ze dubbel werk, voelen zich slecht geïnformeerd, systemen zijn niet gebruiksvriendelijk, veel informatie blijft onbenut en er is te weinig aandacht voor privacy. Op het gebied van techniek was één van de conclusies dat de standaarden ontbreken voor het koppelen van domotica systemen met de ECD’s van de verschillende leveranciers. Het rapport eindigt met een oproep aan de markt en ICT-leveranciers om de handschoen op te pakken.
Wat zien we in de praktijk?
In de praktijk zien we dat vooral de medewerkers van de dagdienst het ECD gebruikt. Maar we constateren ook dat er een toename is van het gebruik van domotica door deze groep want naast de behoefte aan leefcirkels, stijgt de inzet van sensoren. De zorgvraag neemt toe, waardoor er meer cliënten met minder personeel moeten worden verzorgd. Het inzetten van slimme domotica oplossingen biedt hierbij uitkomst.
In de nachtzorg is het net andersom, men werkt voornamelijk vanuit de schermen van domotica systemen en incidenteel wordt er met een ECD gewerkt. De nachtzorg heeft doorgaans een beperkte bezetting en last van valse meldingen. Dit komt vooral doordat het gebruikte systeem de intelligentie mist om meldingen op een slimme manier toe te kennen aan de juiste zorgprofessional en het aantal valse meldingen terug te dringen. Als ze tijd hebben rapporteren ze (hopelijk) direct in het ECD, zodat de dagdienst een kort verslag krijgt van wat er die nacht gebeurd is. Door het ontbreken van geautomatiseerde uitwisseling is het echter vaak volledig afhankelijk van eigen initiatief. De verpleging moet hierbij de informatie vaak zelf opzoeken in meerdere systemen.
Feedback van zorgorganisaties
“Het zou natuurlijk mooi zijn als je de informatie uit het domotica systeem krijgt en dat op een mooie manier in het ECD laat landen. Dan kun je daadwerkelijk tijdens een multidisciplinair overleg de domotica pagina naar voren halen. Op deze manier kan dan bijvoorbeeld het verpleegoproepgedrag van de cliënt getoond worden en kan er direct gekeken worden of we daar wellicht iets mee kunnen met ons zorgverleningsproces en ons zorgleefplan. Maar helaas hebben we die informatie nu niet in het ECD”, stelt Cor Robbertsen, Hoofd Automatisering bij Sevagram.
Jan Willem van den Dool, locatiemanager van Woonzorgcentra Haaglanden (WZH), sprak afgelopen jaar op de M&I ECD-inspiratiemiddag. Hij deelde zijn huidige ervaring en schetste zijn wens om de twee werelden bij elkaar te brengen. Samen met WZH, Ascom en PinkRoccade is er in de afgelopen maanden gekeken naar de mogelijkheden om deze systemen te koppelen, zodat ze elkaars taal kunnen spreken. In het verlengde daarvan hebben wij hierover ook met andere zorgorganisaties en andere spelers gesproken. Via samenwerking en inzichten uit de praktijk willen wij tot een effectieve oplossing komen.
Waarom wordt een integratie steeds belangrijker?
Niet alleen diverse trends zorgen ervoor dat integratie niet meer kan uitblijven, ook regelgeving speelt een belangrijke rol. Technologie verzamelt meer en meer data, wordt meer mobiel en onderling verbonden en men wil en kan hier iets mee. Maar als deze werelden dan samenkomen, komt ook de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) om de hoek kijken. In het verleden werden de gegevens in domotica systemen vooral anoniem of op kamerniveau opgeslagen. Veelal werd er ook met afdelingstelefoons of gedeelde devices gewerkt. Nu zie je cliëntgegevens en de bijbehorende data op de individuele smartphones of tablets van de zorgprofessionals staan. De zorg wordt bovendien steeds persoonsgerichter en ook de zorgtechnologie wordt steeds meer toegespitst op de situatie van de individuele patiënt. Hiermee neemt de hoeveelheid persoonsgegevens die worden vastgelegd in de verschillende systemen sterk toe. Ook de aankomende verandering in de Wet Zorg en Dwang stuurt aan op een verpersoonlijking van de technische toepassingen. Dit betekent dat het nemen van de juiste beveiligings- en privacy-maatregelen bij alle vormen van automatisering binnen de zorg belangrijker is dan ooit tevoren.
Welke mogelijkheden zien we tussen domotica en ECD?
Er zijn al diverse mogelijkheden om een koppeling te maken tussen domotica en het ECD. Zo zijn er standaard interfaces, zoals HL7, die aan- en afwezigheid, locatie en (toekomst)mutaties definiëren en dit al kunnen borgen vanuit het ECD. Zo hoef je die gegevens niet meer te onderhouden in een domotica toepassing. Laten we dus beginnen met het uitwisselen van cliëntgegevens tussen beide systemen. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar wordt op dit moment nog nauwelijks toegepast.
Maar het wordt pas echt interessant als je de data kan gebruiken om te leren. Want hoe mooi is het als je door trendlijnen te analyseren een urinebuisontsteking ziet aankomen? Of vroege tekenen van dementie kan detecteren doordat het dag- en nachtritme van de cliënt verschuift. Om nog een stapje verder te gaan: kunnen we standaardprofielen maken voor cliënten? Of het domotica systeem zelf laten adviseren welk profiel je moet kiezen voor een cliënt? En kan je dan een cliënt meer vrijheid geven doordat je kunt zien aan de hand van data wat een persoon aankan?
Wat brengt de toekomst?
Als we de koppen bij elkaar steken kunnen we samen nog veel meer waardevolle toepassingen bedenken. Ik denk dat we nu nog niet eens kunnen verzinnen wat er uiteindelijk allemaal mogelijk is. Maar laten we eerst klein beginnen. Samen met klanten en partners kunnen we zo stap voor stap progressie boeken en een visie ontwikkelen voor de toekomst. Wij zijn hier al mee begonnen en zien de toekomst met vertrouwen tegemoet.
