Het aantal digitale verpleegkundige overdrachten is met 10 procent gestegen ten opzichte van 2014. Dit blijkt uit het onderzoek naar de verpleegkundige overdracht onder ruim 340 respondenten, uitgevoerd door kenniscentrum Nictiz en brancheorganisatie Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) in de eerste twee kwartalen van 2017. Ook ervaren meer respondenten dan in 2014 problemen met de uitwisseling tussen systemen. Eenduidig vastleggen van gegevens kan dit verbeteren, zo is een conclusie uit het rapport.
Standaardisering van verpleegkundige gegevens helpt bij het eenduidig en eenmalig vastleggen van gegevens en de onderlinge uitwisseling ervan. Hierdoor nemen de administratieve lasten en de kans op fouten af, zo is de verwachting. Het belang van standaardisatie wordt onderstreept door de respondenten. Bijna 90 procent van de respondenten geeft aan standaardisatie van verpleegkundige gegevens belangrijk te vinden.De informatiestandaard eOverdracht, die Nictiz in samenwerking met V&VN en Actiz heeft ontwikkeld, heeft in de afgelopen jaren bij de respondenten steeds meer bekendheid gekregen. In de dagelijkse zorgpraktijk valt echter nog veel te winnen op dit gebied: 46 procent van de verpleegkundigen en verzorgenden geeft aan zeker te weten dat in het dossier met gestandaardiseerde gegevens wordt gewerkt.
In het rapport zijn op basis van de input en wensen van de doelgroep een zestal randvoorwaarden geformuleerd: betrekken van de patiënt; scholing; bewustwording management en/of bestuur; financiën/geld voor implementatiebegeleiding; regionale/landelijke afspreken; afspraken zorginfrastructuren.
Grootste verschuivingen
De grootste verschuivingen ten opzichte van 2014 die kunnen worden waargenomen met betrekking tot het versturen van de verpleegkundige overdracht zijn:- Verpleegkundige overdracht op papier daalt met 13.7%;
- Verpleegkundige overdracht digitaal stijgt met 9.5%.
De grootste verschuivingen ten opzichte van 2014 die kunnen worden waargenomen met betrekking tot het ontvangen van de verpleegkundige overdracht zijn:
- Verpleegkundige overdracht op papier daalt met 16.6%;
- Verpleegkundige overdracht digitaal stijgt met 10.9%.
De verpleegkundige overdracht wordt nu nog door 52 procent van de respondenten op papier verstuurd en door 35 procent van de respondenten digitaal. Ongeveer 13 procent van de respondenten geeft aan meerdere overdrachtsvormen te gebruiken (papier, digitaal of mondeling). Ten opzichte van de onderzoeksresultaten uit 2014 is een lichte stijging te zien in het aantal digitale verpleegkundige overdrachten.
Moeilijkheden bij digitale overdracht
In toenemende mate geven verpleegkundigen en verzorgenden echter aan dat verschillende systemen moeizaam of niet met elkaar kunnen communiceren, waardoor een digitale overdracht soms tot moeilijkheden leidt. Bijna 52 procent van de (transfer)verpleegkundigen, verzorgenden en andere betrokkenen bij de verpleegkundige zorg ervaart knelpunten bij de verpleegkundige overdracht.Er is wel een lichte verbetering waar te nemen ten opzichte van het onderzoek uit 2014, toen nog 70 procent van de verpleegkundigen en verzorgenden aangaf knelpunten te ervaren bij de verpleegkundige overdracht. Bij knelpunten worden onvolledige informatie, geen overdracht of een onduidelijke overdracht het meest genoemd. Daarbij mist nog 64 procent van de verpleegkundigen en verzorgenden essentiële informatie om het zorgproces in de nieuwe zorgsetting te kunnen continueren.
Stimulans voor digitale uitwisseling
Om het digitaal uitwisselen en standaardisering van verpleegkundige gegevens in de praktijk verder te brengen, is de respondenten gevraagd wat hiervoor nodig is. Hieruit komt vooral naar voren dat meer bewustwording nodig is bij het management van instellingen over de voordelen van digitale uitwisseling en standaardisatie, zoals tijdswinst en minder fouten. Ook vinden de respondenten het belangrijk dat er meer aandacht is voor het werken met ICT en standaardisatie in de verpleegkundige opleiding en tijdens bij- of nascholing, om de informatiestandaard eOverdracht verder uit te rollen.Zes randvoorwaarden
Uit het onderzoek blijkt een hoge mate van bekendheid met en grote behoefte aan (gestandaardiseerde) uitwisseling van gegevens. Aan deze behoefte wordt nog onvoldoende vorm gegeven in de individuele zorgpraktijk. Standaardisatie van verpleegkundige gegevens helpt bij het eenduidig en eenmalig vastleggen en uitwisselen en vermindert de administratieve lasten en de kans op fouten.Het onderzoek concludeert dat de verpleegkundige overdracht nog volop in beweging is. Er worden nog veel knelpunten ervaren bij de overdracht van verpleegkundige informatie door de zorgketen. Om de gestandaardiseerde verpleegkundige overdracht, eOverdracht, breder te kunnen implementeren, hebben Nictiz en V&VN een aantal randvoorwaarden geformuleerd die kunnen bijdragen aan het oplossen van een aantal knelpunten:
- Allereerst is het essentieel om de patiënt als partner te betrekken bij de verpleegkundige overdracht.
- Ook in de opleiding (evenals bijscholing en nascholing) is meer aandacht voor digitalisering en standaardisatie nodig.
- Tevens is het creëren van awareness nodig voor een digitale en gestandaardiseerde verpleegkundige overdracht bij bestuur en management,
- Dit geldt ook voor het krijgen van ondersteuning door middel van implementatiebegeleiding een belangrijke randvoorwaarde.
- Daarnaast zullen landelijke en regionale afspraken over informatiebehoeften in de praktijk verder vorm moeten krijgen.
- Om tot slot de uitwisseling van gegevens minder afhankelijk te maken van de gebruikte infrastructuur (‘verschillende systemen’) is standaardisatie van de uit te wisselen verpleegkundige informatie essentieel.
Lees hier het volledige onderzoeksrapport (PDF).
