Het RIVM zet de keuzetool www.hpvkeuzehulp.nl om ouders te helpen bij het maken van een geïnformeerde keuze over HPV-vaccinatie. Bezoekers krijgen persoonlijk advies van twee virtuele assistenten, een moeder en een dokter. Ook is er veel achtergrondinformatie te vinden, handig verdeeld in verschillende thema’s.
TNO en de Universiteit Maastricht ontwikkelden, met subsidie van ZonMw, de online keuzehulp samen met moeders en professionals. Met een uitgebreid veldexperiment is de keuzetool onder ruim 8000 moeders onderzocht op gebruik, effectiviteit en acceptatie. Daaruit blijkt dat moeders zeer tevreden zijn over dit nieuwe hulpmiddel. Zij twijfelen minder, voelen zich beter geïnformeerd over de HPV-vaccinatie en zijn meer bereid hun dochter(s) te laten vaccineren.
Gezien de positieve resultaten wordt gekeken of dit hulpmiddel ook ingezet kan worden bij andere vaccinaties, bijvoorbeeld de nieuwe kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen.
‘Maatwerk nodig’
Sinds 2010 krijgen meisjes op de leeftijd van 12/13 jaar een vaccinatie aangeboden tegen HPV. Sinds de start van de HPV-vaccinatie is de vaccinatiegraad lager dan andere vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma (46% in 2017).
Onderzoek wees uit dat moeders een belangrijke rol spelen bij de keuze over de HPV-vaccinatie. Zij hebben vragen over de werkzaamheid, veiligheid en bijwerkingen van de vaccinatie. Een kwart van de moeders twijfelt over de gemaakte keuze.
Voordelen digitale keuzehulp
Een toenemend aantal ziekenhuizen maakt gebruik van online keuzehulpen om (toekomstige) patiënten beter te informeren over hun mogelijkheden. De afdeling urologie van het Nijmeegse CWZ ziekenhuis meldde onlangs nog het succes van zijn keuzehulp. Voorheen maakte de afdeling Urologie gebruik van een keuzehulp in de vorm van een boekje, waarin de verpleegkundigen aankruisten wat voor de patiënt van toepassing was.
De digitale keuzehulp zorgt ervoor dat patiënten onbevooroordeeld alle informatie op een rij kunnen zetten, zonder gestuurd te worden door een zorgprofessional.
De nieuwe keuzehulp hartklepvervanging bleek volgens het HagaZiekenhuis een belangrijke zorgverbetering. Met de keuzehulp kunnen patiënten zich beter voorbereiden op de operatie en verloopt het herstel ook sneller. Het onlineprogramma helpt patiënten die een nieuwe aortahartklep moeten krijgen met de keuze tussen een mechanische en een biologische hartklep.
‘Keuzehulp nog onvoldoende benut’
Tegelijkertijd worden de mogelijkheden van (online) keuzehulpen echter nog onvoldoende benut door patiënten. Dat blijkt uit recent onderzoek waar Patiëntenfederatie Nederland aan deelnam.
In het rapport ‘Het gebruik van keuzehulpen’ worden harde conclusies getrokken over de inzet van een achttal keuzehulpen, waarvan vier digitale toepassingen. Zelfs voorstanders van Samen Beslissen-trajecten zetten keuzehulpen vaak nog niet systematisch in, zo blijkt. Keuzehulpen worden vaak uit persoonlijke overwegingen ingezet.
Het doel van gedeelde besluitvorming – waar 98 procent van de patiënten voorstander van zou zijn – wordt niet gerealiseerd door alleen het beschikbaar stellen van de benodigde instrumenten.
