Het is een eenvoudige constatering dat ouderen het liefst zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving willen blijven wonen. Zo wonen op dit moment maar liefst zes van de zeven 80-plussers thuis. Natuurlijk zijn er omstandigheden waardoor thuis wonen echt niet meer kan. Maar de bevolking wordt wél steeds ouder en de komende jaren moeten gemeentes op zoek gaan naar gerichte antwoorden op de vraag hoe senioren zo lang mogelijk vitaal en zelfstandig thuis kunnen wonen. Want welke zorginnovaties zijn hiervoor nodig?
eHealth mismatch
De afgelopen tien jaar zijn eHealth en zorgtechnologieën een enorme belofte in binnen- en buitenland. In de praktijk zie je dat deze beloftes nog onvoldoende zijn gerealiseerd in concrete oplossingen die ouderen daadwerkelijk kunnen gebruiken. Hoe komt het dat er een mismatch is tussen de belofte en de meerwaarde? Wij, de gemeente Den Haag, vermoeden dat eHealth oplossingen regelmatig worden ingezet vanuit aanbodsturing. Een leverancier ontwikkelt een eHealth product, zegt dat dit dé oplossing is, en vervolgens moeten wij kijken bij welke ouderen deze oplossing past. Dit resulteert in duizenden zorgapps die niet of te weinig worden gebruikt.De aanpak omdraaien
Wij proberen op twee manieren met deze mismatch om te gaan. Allereerst gaan we uit van vraagsturing en beginnen we niet bij het product, maar bij de behoeften van de ouderen. Hoe ziet hun leefwereld eruit, nu en in de toekomst? Waar hebben ze behoefte aan en wat zou technologie voor ze kunnen betekenen? Aan de hand van die vragen kijken we of technologische middelen daar antwoorden op bieden. We draaien de aanpak dus om en hopen op die manier technologische oplossingen te vinden die daadwerkelijk worden gebruikt! Juist het uitgaan van de vraag en de leefwereld van bewoners en dan de technische match maken, is iets wat wij hebben geleerd bij kennisuitwisseling met onze collega’s van de gemeenten Hoorn en Rotterdam.Uitrolbaarheid
Ten tweede kijken wij naar de uitrolbaarheid van een product. Wat we nu zien bij veel eHealth pilots is dat die worden opgezet door een onderzoeksgroep in samenwerking met een overheidspartij. Zij ontwikkelen vaak interessante oplossingen, maar zodra de geldstroom wordt stopgezet, heeft niemand geld om de oplossing uit te rollen en komt het project tot een einde. Wij proberen dit te ondervangen door gedurende het hele project de nadruk te leggen op uitrolbaarheid. We willen geld investeren in het project, maar tegelijkertijd werken we samen met leveranciers, publieke organisaties en externe financiers om te borgen dat er straks ook geld beschikbaar is als wij stoppen met aanjagen. Bijvoorbeeld in de vorm van nieuwe business cases.Project IZI
Wat voor projecten de gemeente Den Haag uitvoert? Wij zijn op dit bezig met het project IZI in samenwerking met woningcorporatie Haag Wonen, welzijnsorganisatie Xtra, leveranciers en bewoners. In een complex van Haag Wonen hebben we een leefwereldonderzoek gedaan bij een kleine honderd bewoners. Uit die interviews volgt welke behoeften er (gaan) leven. Samen met leveranciers kijken we nu of we die behoeften met technologie kunnen vervullen, zoals met robotica. Heel ‘iteratief’, dat wil zeggen dat we continu onze aanpak en uitgangspunten bijstellen op basis van informatie uit het veld.Voor de bewoners is het ook erg fijn om de technologie in hun eigen vertrouwde omgeving uit te proberen. Daarnaast hebben we in het complex een ‘ervaarwoning’ gebouwd. In deze woning kunnen bewoners, maar ook medewerkers van de samenwerkingspartners, de nacht doorbrengen en zelf ervaren hoe het is om in een huis vol sensoren te leven. Met deze aanpak hopen we technologische oplossingen te vinden die aanslaan bij de behoeften van ouderen zodat de oplossingen daadwerkelijk worden gebruikt.
Benieuwd naar andere voorbeelden van zorginnovaties uit Den Haag? Kom dan op vrijdag 7 oktober naar de zorginnovatiebijeenkomst in New World Campus in Den Haag. Tijdens deze bijeenkomst komen stakeholders uit de zorg- en welzijnsbranche samen met ondernemers en andere belanghebbenden om kennis, ervaring en netwerken te delen. U kunt zich hier aanmelden.
Auteur: Dirk van Brederode, adviseur Smart The Hague, gemeente Den Haag
