ZonMw heeft 1,15 miljoen toegekend aan onderzoekers van het Alzheimercentrum Limburg voor onderzoek naar de preventie van dementie. De groep die onderzocht wordt is een groep mensen die zich met subjectieve en/of milde cognitieve klachten bij een geheugenpoli hebben gemeld. Dit geld zal worden ingezet voor onderzoek naar leefstijlinterventies die het risico op dementie kunnen verminderen. Bijzonder bij dit project is dat er een online zelfmanagementomgeving in het onderzoek wordt geïntegreerd. Hiermee worden patiënten actief betrokken bij het beheer van hun gezondheid. Door middel van op maat gemaakte coaching en toegang tot een online platform, wordt gezocht naar de meest effectieve manieren om dementie te voorkomen. Hiernaast wordt onderzocht op welke manieren de kwaliteit van leven van mensen met dementie kan worden verbeterd.
Het is bij ziekten vaak zaak om ze tijdig te herkennen of indien mogelijk zelfs te voorkomen. Voorkomen is natuurlijk niet altijd mogelijk, maar het tijdig signaleren van ziekten zoals kanker en dementie geeft wel vaak een beter behandelperspectief voor de patiënt. In het IZA wordt daarom, naast digitalisering en passende zorg, ook opvallend veel aandacht besteed aan preventie. Sprekend over dementie kan een andere leefstijl waarschijnlijk helpen voordat dementie zich ontwikkeld, maar ook de kwaliteit van leven verhogen op het moment dat de ziekte er al is.
1,15 miljoen voor Leefstijl in de Zorg
ZonMw heeft daarom vanuit het programma 'Leefstijl in de Zorg' 1,15 miljoen toegekend aan onderzoek naar de preventie van dementie. Onderzoekers van het Alzheimercentrum Limburg gaan onderzoeken of een innovatieve leefstijlinterventie op maat het risico op dementie vermindert of de achteruitgang kan vertragen.
Projectcoördinator dr. Niels Janssen vertelt over de financiële impuls van ZonMw: “Met deze subsidie kunnen wij een innovatieve aanpak ontwikkelen en brengen we onze kennis over preventie van dementie dichterbij de klinische praktijk. We kunnen nu nieuwe methoden en benaderingen onderzoeken waardoor de kwaliteit van leven voor toekomstige generaties verbetert."
Hoofdaanvrager en projectleider prof. dr. Sebastian Köhler vult aan: "Tot nu toe is er geen passend zorgaanbod voor mensen die te horen krijgen dat ze een verhoogd risico op dementie hebben. Dit project biedt hen praktische handvatten om het risico te verkleinen.”
Preventie dementie
Met ongeveer 290.000 mensen die momenteel in Nederland leven met dementie en verwachte stijgingen tot 620.000 in 2050 is de noodzaak van effectieve strategieën om dementie te voorkomen of achteruitgang te stoppen of te vertragen urgenter dan ooit. In de praktijk zijn er in het verleden ook al enkele onderzoeken gedaan om bijvoorbeeld met sensors of software om beginnende dementie eerder op te speuren.
Het nieuwe onderzoeks- en innovatieproject betreft een samenwerking tussen het Alzheimer Centrum Limburg, Maastricht UMC+, Alzheimer Centrum VUmc, Amsterdam UMC en Hogeschool Inholland. Het grootschalige project is een reactie op die groeiende ziektelast van dementie in Nederland. Er is namelijk nog maar weinig wetenschappelijk bewijs dat de aanpak van veranderbare gezondheidsfactoren en leefstijl zoals te weinig beweging, roken en het hebben van hoge bloeddruk daadwerkelijk leidt tot minder mensen met dementie of minder achteruitgang van cognitieve functies. Het onderzoek zoekt naar de meest effectieve preventiestrategieën. De uitkomsten van de interventiegroep worden vergeleken met de groep die deze interventie niet krijgt.
Online zelfmanagement
In het project worden mensen met subjectieve en/of milde cognitieve klachten die zich bij de betrokken geheugenpoli’s melden ingedeeld in een interventiegroep en een groep die de gebruikelijke zorg krijgt. De interventiegroep krijgt coaching op maat van een leefstijlexpert, gecombineerd met online-zelfmanagement omtrent dementierisicofactoren. Op het online platform krijgen mensen toegang tot een zelfmanagementomgeving waar ze zelfstandig risicofactoren voor dementie kunnen beheren. Uit recent onderzoek blijkt onder meer dat een hoge bloeddruk, roken, een hoog cholesterol, overgewicht, slecht horen en gebrek aan lichaamsbeweging bijvoorbeeld risicofactoren kunnen zijn. De mensen uit de interventiegroep krijgen gedurende, onder meer via het online platform dat in het programma is geïntegreerd, bijna een jaar individueel leefstijladvies en coaching.
Voucher-programma
Via een voucher-programma zal deelname aan hersengezonde activiteiten actief en laagdrempelig gestimuleerd worden. Denk hierbij aan oefensessies in een sportschool, kookscholen voor de Mediterrane keuken en mindfulnesstrainingen voor stressreductie. Het project heeft als primaire doel om meetbare veranderingen in leefstijl- en dementierisicoprofielen te ontdekken en te realiseren. Daarnaast meten de onderzoekers het cognitief functioneren, de motivatie en de kwaliteit van leven. De bevindingen zullen essentieel zijn voor de ontwikkeling van effectieve preventiestrategieën en kunnen dienen als model voor toekomstige interventies.
