Een CO2-reductie van maar liefst 10 procent dankzij duurzamere laboratoria. Dat is de mooie én belangrijke ambitie van LEAF (Laboratory Efficiency Assessment Framework), waar UMC Utrecht zich begin 2023 bij aansloot. De Green Team-leden van het Center for Molecular Medicine (CMM) hebben diverse acties ondernomen om de labs waarin zij werken een stuk duurzamer te maken.
LEAF staat voor Laboratory Efficiency Assessment Framework en is ontwikkeld door University College London om labs te helpen duurzamer te maken. De LEAF-toolkit berekent hoe laboratoria water, afval, energie en geld kunnen besparen. Op basis van de behaalde besparingen krijgen de labs een bronzen, zilveren of gouden certificaat uitgereikt. De LEAF-toolkit wordt wereldwijd gebruikt door meer dan 85 organisaties.
Duurzamer lab
Binnen het UMC Utrecht zijn in het eerste jaar al 41 bronzen LEAF-certificaten uitgereikt aan labs en ondersteunende teams, en inmiddels zijn de eerste 5 zilveren certificaten ook een feit. ‘Met LEAF zorgen we in deze eerste fase dat álle collega’s van de labs bewuster en kritisch omgaan met energiegebruik’, vertelt LEAF-coördinator Kelly Nijhof. ‘Staan apparaten en computers niet onnodig lang aan? Wordt apparatuur wel duurzaam genoeg gebruikt en onderhouden? Hoe kunnen we maximaal CO2 besparen?
Voor elk certificaat – brons, zilver en goud – is een lijst met criteria die een lab-unit of onderzoeksgroep moet toepassen én verankeren in hun dagelijkse werk. Dat lijken soms maar kleine stapjes, maar die tellen alles bij elkaar op tot een potentieel enorm resultaat: een geschatte CO2-reductie van minimaal 130 ton per jaar.’
Verhoging temperatuur ULT-vriezers
Een van de belangrijkste maatregelen die zijn getroffen, is de verhoging van de temperatuur van ULT (Ultra Low Temperature)-vriezers van -80 naar -70 graden. Dat is een ‘gratis’ actie, want er is geen investering nodig, maar het levert wel heel veel op: een CO2-reductie van ruim 5 ton CO2 per jaar en een geschatte jaarlijkse besparing van zo'n 5.000 euro op de energierekening.
Het was geen eenvoudige beslissing om alle ULT-vriezers van -80 naar -70 te zetten, want de weefsels en cellen die hierin worden opgeslagen, zijn heel waardevol voor het onderzoek dat het UMC Utrecht doet. Gelukkig waren er voorbeelden van labs elders in de wereld waaruit bleek dat de temperatuurverandering geen impact zou hebben op de samples.
Freezer Challenge
Onder andere het Amsterdam UMC ging het UMC Utrecht voor in het verhogen van de temperatuur van -80 naar -70 graden, wat aanzienlijke energiebesparingen opleverde. Maar in Amsterdam gingen ze nog verder. Acht afdelingen van het Amsterdam UMC namen vorig jaar namelijk deel aan de internationale Freezer Challenge, die jaarlijks wordt georganiseerd door My Green Lab, een non-profitorganisatie die wereldwijd de verduurzaming van laboratoria promoot. Drie van deze afdelingen sleepten een prijs in de wacht dankzij besparingen die ze realiseerden met het slimmer en duurzamer inzetten van vriezers.
