De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wil de innovatiekracht die is ontstaan tijdens de coronacrisis vasthouden en blijven stimuleren. Door de uitbraak van het coronavirus ontstaan nieuwe samenwerkingen en wordt zorg anders georganiseerd. Niet alles zal echter straks passen binnen de landelijk geldende regels. Een facultatieve prestatie moet dit wel mogelijk maken, aldus de toezichthouder.
Met zo’n prestatie kunnen zorgverzekeraars en zorgaanbieders in de medisch specialistische zorg samen afspraken maken over maatwerk in de regio. De facultatieve prestatie moet bijdragen aan betere zorg, zo schrijft de NZa vandaag in een brief aan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Bovendien moet zo het concept van de Juiste zorg op de juiste plek gestimuleerd worden.
Zorg op afstand, digitale consulten
De toezichthouder heeft sinds het begin van de coronacrisis al op een aantal vlakken de financiering van digitale toepassingen vereenvoudigd. Zo werden beperkende voorwaarden voor het declareren van toepassingen voor zorg op afstand in maart tijdelijk geschrapt. Verder werd regulering aangepast om de inzet van digitale consulten zoals via beeldbellen te vereenvoudigen.
De uitbraak van het coronavirus heeft de druk op de zorg vergroot. Naast goede zorg voor coronapatiënten is het belangrijk dat patiënten met andere gezondheidsproblemen ook geholpen worden om gezondheidsschade te voorkomen. In de praktijk betekent dit dat er anders gewerkt zal worden dan voor de corona-uitbraak: zo ontstaan er andersoortige zorgvragen rondom de revalidatie van coronapatiënten en er zullen andere behandeltrajecten doorlopen worden dan gebruikelijk.
Behoud initiatieven met facultatieve prestatie
“We willen goede initiatieven, zoals het werken op afstand waar dat mogelijk is, vasthouden. En nieuwe vormen van samenwerking stimuleren”, licht Marnelle Commandeur, unitmanager tweedelijns somatische zorg bij de NZa, toe. “De facultatieve prestatie biedt zorgverzekeraars en zorgaanbieders volop ruimte om deze en andere trajecten te kunnen bekostigen.”
De NZa noemt enkele praktijkvoorbeelden:
- Volgens brancheorganisatie Actiz (langdurige zorg) hebben steeds meer COVID-19 patiënten in hun herstelproces intensieve revalidatie nodig. De Post-COVID-19 revalidatie gaat veel vragen van (geriatrische) revalidatiecentra. Deze zorg past op geen enkele manier in bestaande prestaties en vergoedingen. “Inmiddels zijn er uitgewerkte en onderbouwde behandelpaden specifiek voor Post-COVID-19 GRZ. daar hoort een transparante en passende bekostiging bij. De facultatieve prestatie voor medisch specialistische zorg zou hier zeer geschikt voor zijn, aldus Actiz
- Zorgorganisatie Beweging 3.0 / Leef3.nu is onder andere actief op het gebied van revalidatiezorg. In een nieuw zorgpad worden COPD en COVID-19 patiënten die verblijven binnen de GRZ tijdens de revalidatie bekend gemaakt met monitoring op afstand. In het zorgpad wordt samengewerkt met longarts en huisartsen. Beweging 3.0 / Leef3.nu verwacht dat met een facultatieve prestatie beter ingespeeld kan worden op de gevolgen van Covid-19 voor de revalidatiezorg. Bijvoorbeeld door de meerkosten transparant te maken.
Stimuleren juist zorg op juiste plek
De NZa wil via de facultatieve prestatie ook de juiste zorg op de juiste plek stimuleren. Met de facultatieve prestatie kunnen zorgverzekeraars en zorgaanbieders afspraken maken over nieuwe initiatieven die lastig te bekostigen zijn met de reguliere dbc’s. Een facultatieve prestatie biedt zo meer ruimte voor innovatie. Daarnaast geeft het zorgaanbieders en zorgverzekeraars meer flexibiliteit die naar verwachting leidt tot betere zorg voor de patiënt.
Uit een openbare consultatie in februari volgde volgens de toezichthouder een breed draagvlak voor een prestatie waarmee zorgaanbieders zelf meer samenwerking en verplaatsing van zorg kunnen bewerkstelligen. ‘We zien deze facultatieve prestatie in de medisch specialistische zorg ook als opmaat naar een domeinoverstijgende facultatieve prestatie, waarmee er meer ruimte ontstaat om zorg over de schotten heen te organiseren en betalen. Dit is in lijn met ons eerdere advies bekostiging medisch specialistische zorg en onze brief juiste zorg op de juiste plek.’
Aanvullende optie lokaal maatwerk
De toezichthouder benadrukt dat het nieuwe initiatief een aanvullende mogelijkheid betreft voor lokaal maatwerk, naast de reguliere bekostiging. Bovendien geldt er een contractvereiste tussen de zorgverzekeraar en de zorgaanbieder. Ziekenhuizen, artsen en zorgverzekeraars mogen er gebruik van maken, maar hoeven dat niet.
Ook andere sectoren als de huisartsenzorg, wijkverpleging en fysiotherapie kennen de vrijheid om op het niveau van een individuele zorgverzekeraar en een individuele zorgverlener of instelling een maatwerkprestatie af te spreken. De ziekenhuiszorgsector wordt dan gelijkgetrokken met deze zorgsectoren en we werken toe naar een domeinoverstijgende facultatieve prestatie. Om de facultatieve prestatie in te voeren, is een aanwijzing van het ministerie van VWS nodig.
Heropstarten reguliere zorg
In opdracht van het ministerie van VWS heeft de NZa afgelopen april ook de regie genomen om te zorgen dat de reguliere zorg tijdens de corona-uitbraak zo goed mogelijk doorgang vindt. Vele honderdduizenden doorverwijzingen van de huisarts en behandelingen in het ziekenhuis zijn in maart en april uitgesteld vanwege de focus op coronazorg. Inmiddels begint de reguliere zorg weer op gang te komen.
