De afgelopen drie maanden zijn online behandelingen en consulten via beeldbellen een groot deel van het nieuwe normaal in de zorg geworden. Dat geldt ook voor de GGZ. Geboren uit pure noodzaak, gecreëerd door de coronacrisis, maar als het aan Annet Spijker van i-Psy PsyQ en Brijder ligt, zijn het blijvertjes, ook na de coronacrisis. In een gesprek met De Monitor benoemt zij onder andere de mogelijkheden en voordelen die online behandelingen, ofwel e-health, bieden ten opzichte van traditionele therapie.
De eerste aanwijzingen dat online therapie ook na de coronacrisis aanwezig blijft, komen uit een intern onderzoek. Daarbij gaf ongeveer de helft van de behandelaars aan het aanbieden van online therapie voort te zetten.
Daarbij is het volgens Spijker wel belangrijk om ook goed te kijken naar welke online behandelingen bij bepaalde GGZ-doelgroepen passen. "We moeten ons niet blindstaren op de vorm en vaker de vraag stellen wat de reden is dat we dingen op locatie blijven doen.”
Online therapie efficiënt
Een van de voordelen van online behandeling is dat het makkelijker wordt om oefeningen te doen. "Als iemand last heeft van dwangklachten en om het uur moet controleren of het gas nog aanstaat, dan kan je daar in de spreekkamer over praten, je kan het analyseren, en je kunt huiswerkoefeningen afspreken. Maar als je gaat videobellen bij het fornuis en vraagt ‘Doe het nou eens uit, loop weg en blijf weg’, dan hebben patiënten ook een ervaring en weten ze dat het lukt zonder dat de wereld vergaat. Je kan zo in de omgeving waar patiënten klachten hebben interventies doen", aldus Annet Spijker.
In de beginfase van de coronacrisis werd al aandacht gevraagd voor het feit dat online behandelingen niet voor iedere GGZ-patiënt geschikt zijn. Annet Spijker benadrukt dat ook. “Het is niet voor alle mensen geschikt. Maar wij zien bij een aantal doelgroepen wel een hogere efficiëntie van zorg." Behandelingen zijn laagdrempelig en toegankelijk, maar toch ook zeer intensief. Ze hebben sneller effect en het behandeltraject kan mede daardoor ingekort worden.
Patiënten die online behandeld worden zijn over het algemeen ook tevreden over het behandeltraject en effect daarvan. Cijfers ten tijde van de coronacrisis zijn er nog niet, maar klinieken waar vóór de coronacrisis ook al gewerkt werd met online behandelingen werden door patiënten gemiddeld met een 8,5 beoordeeld.
Drempel overwinnen dankzij corona
Hoewel the effect van online behandelingen duidelijk aan te tonen is, zijn er nog altijk ook veel behandelaars en patiënten die sceptisch staan tegenover het inzetten van e-health toepassingen. Voor patiënten heeft dat vaak te maken met de gedachte dat alleen fysiek, face-to-face, contact kan leiden tot het opbouwen van een goede, vertrouwde, relatie met een behandelaar.
Voor behandelaars is het vaak onwetendheid omdat ze nooit hebben leren op deze manier te werken. Ook de huidige opleidingen besteden weinig tot geen aandacht aan online therapie. Daarnaast speelt ook het ontbreken van de juiste wet en regelgeving voor online therapie een rol. "Hoe oordeelt een tuchtrechter als het al beeldbellend helemaal misgaat met je patiënt? Dat maakt behandelaars vaak wat terughoudend", aldus Annet Spijker.
De terughoudendheid op basis van het niet weten hoe met online therapie te werken neemt door de coronacrisis overigens wel af. Veel behandelaren die nu thuis moeten werken en daardoor min of meer gedwongen veroordeeld zijn tot het geven van online therapie zeggen dat het goed bevalt en dat ze het structureler willen inzetten.
