Minister Kuipers ziet de grote kracht van oncologienetwerken. Tegelijkertijd signaleert hij nog de nodige uitdagingen op het gebied van samenwerking en het ontwikkelen van een fundamentele technologische infrastructuur. “We eindigen nu in de middenmoot met deze netwerken terwijl de top 3 in Europa mogelijk is”, aldus Ernst Kuipers van VWS. De minister benadrukt dat het nu echt tijd is om te kiezen. ‘Doe waar je goed in bent en laat wat een ander beter kan. Er moeten grote stappen gezet worden en dat betekent versterking van de netwerkvorming. Waar de patiënt ook binnenkomt, we moeten garanderen dat de patiënt de beste zorg krijgt.’
Op 22 april ontving Minister Ernst Kuipers van VWS het rapport ‘Oncologienetwerken in beeld’, dat is geschreven in opdracht van de Taskforce Oncologie. Oncologische netwerken verbeteren de zorg voor mensen met kanker, maar er liggen nog grote uitdagingen. Er is urgentie om de samenwerking in en tussen regio's krachtiger te organiseren om de best mogelijke zorg te realiseren voor iedere patiënt met kanker. ‘De oncologienetwerken kunnen de komende jaren hét voorbeeld zijn van de ontwikkeling van netwerkzorg in Nederland’, stelde Karin Mondriaan, voorzitter van de Taskforce Oncologie.
Toekomstbestendige oncologische zorg
In het rapport Oncologienetwerken in beeld komen Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), het Citrienfondsprogramma ‘Naar regionale oncologienetwerken’, de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en Platform Oncologie SONCOS van de Federatie Medisch Specialisten (FMS-SONCOS) aan het woord. Ze zien dat er vooruitgang is geboekt sinds de eerste netwerkinventarisatie in 2018. Samenwerking in regionale netwerken tussen zorgorganisaties en professionals van verschillende disciplines is essentieel, wil de oncologische zorg in Nederland toekomstbestendig worden en tot de Europese top (blijven) behoren.
ICT-infrastructuur blijft bottleneck
Het ontbreken van een goede ICT-infrastructuur voor de digitale uitwisseling van gegevens is een groot struikelblok dat samenwerking in netwerken sterk belemmert. Het is anno 2022 nog steeds veel te omslachtig om de medische gegevens van de patiënt op tijd en op de juiste plek beschikbaar te hebben. Het adequaat kunnen delen van data is bovendien van groot belang om de medische kennis vooruit te brengen. Minister Kuipers noemt dan ook expliciet de elektronische gegevensuitwisseling als uitdaging die hij wil helpen oplossen. Innoveren in de zorg betreft het ontwikkelen en implementeren van nieuwe producten, diensten of werkwijzen die aansluiten op de behoeften van de cliënten, familie en medewerkers van de zorgorganisatie. Technologie wordt gezien als één van de oplossingen voor het realiseren van kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke zorg en voor het oplossen van het personeelstekort.
Innoveren met technologie vraagt regionale zorgagenda
Innoveren met technologie blijft complex. De Commissie Werken in de Zorg adviseert daarom om vanuit een gemeenschappelijke regionale innovatieagenda de implementatiekracht te bundelen. In Nederland zien we in toenemende mate dat zorgorganisaties, veelal samen met kennis- instellingen, onderwijsinstellingen en/of bedrijven, samenwerken in ‘innovatienetwerken’. Enkele voorbeelden van innovatienetwerken expliciet gericht op technologie zijn: de Kerngroep Zorg- technologie van de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg; Anderswerkenindezorg, Zorgconnect Limburg; Care Innovation Center; Digital Health Center (DHC); Slimmer Leven.
Transparant delen van data netwerken gaat beter
Goed nieuws is dat het transparant delen van data in netwerken is toegenomen. Ook is er op netwerkniveau meer aandacht voor de ervaringen van patiënten rond hun gezondheid en de zorg die zij ontvangen. Daarnaast is er meer aandacht voor doelmatigheid en worden stappen gezet richting waardegedreven zorg. Het merendeel van de patiënten blijkt bereid te reizen als dat voor hun kankerbehandeling nodig is. Ook is het aantal oncologische samenwerkingen is de afgelopen vier jaar ongeveer verdubbeld en er zijn goede ontwikkelingen binnen en tussen oncologienetwerken die de kwaliteit van zorg verbeteren.
Beste mogelijke oncologische zorg
Mensen met kanker moeten kunnen rekenen op de best mogelijke zorg volgens de laatste medische inzichten, ongeacht het ziekenhuis waar ze met hun klachten binnenkomen. Daarvoor hebben patiënten informatie nodig om zo goed mogelijk keuzes te maken over hun gezondheid, ziekte en passende zorg. NFK dringt daarom aan op openbare, eenduidige en uniforme informatie over de kwaliteit en het functioneren van de netwerken. Cruciaal voor de ontwikkeling van waardegedreven zorg in oncologienetwerken is ook dat ziekenhuizen informatie over uitkomsten en kosten kunnen én mogen delen. Daarmee kunnen zij de zorg zo inrichten dat het netwerk de best mogelijke zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten levert.
