De operatierobot heeft in het St. Antonius Ziekenhuis al geruime tijd geleden zijn intrede gemaakt. Bij operaties aan prostaat, nier en darm wordt een robot al veelvuldig ingezet. Sinds enkele weken is de operatierobot toegevoegd aan het chirurgische team dat knie-operaties uitvoert. De robotarm, Mako, helpt orthopeden bij het nog preciezer plaatsen van protheses. De eerste robot-geassisteerde plaatsing van een knieprothese werd begin februari uitgevoerd.
De operatierobot wordt momenteel ingezet bij het plaatsen van totale knieprotheses, waarbij het volledige kniegewricht vervangen wordt door een kunstknie, als bij zogenoemde halve knieprotheses. Daarbij wordt maar één kant van het kniegewricht vervangen.
Voordat de operatie voor het plaatsen van een knieprothese start, wordt eerst een CT-scan gemaakt van de knie. Die Tijdens de operatie voorziet de robotarm Mako de chirurgen van een live driedimensionaal beeld, gebaseerd op de vooraf gemaakte CT-scan. Daardoor wordt de te opereren knie nog preciezer in beeld gebracht.
Preciezere plaatsing protheses
Bij de voorbereidingen voor de plaatsing van een prothese is het belangrijk dat de plek van de prothese heel nauwkeurig bepaald wordt. En die 'precieze plek' is voor elke patiënt weer anders omdat geen twee lichamen exact hetzelfde zijn. De robotarm kan vervolgens de chirurgen helpen om de plaatsing zo precies mogelijk uit te voeren. Doordat de prothese exact op de juiste plek geplaatst wordt, is de kans op complicaties een stuk kleiner. Daarnaast heeft de patiënt minder last van pijn en verloopt het herstel na de operatie sneller.
“Het grote voordeel van opereren met de robotarm is dat je er nóg nauwkeuriger mee kunt werken. De robotarm helpt om het implantaat op de graden nauwkeurig op de juiste plek te plaatsen. Ieder lichaam is uniek en iedereen zit anders in elkaar", aldus Diyar Delawi, orthopedisch chirurg in het St. Antonius.
Chirurgen assisteren operatierobot
Net zoals de robotarm de chirurgen assisteert tijdens de operatie, wordt de robot zelf ook weer geassisteerd door de aanwezige chirurgen. De robot werkt dus niet volledig autonoom maar wordt aangestuurd door de orthopedisch chirurgen. Daardoor kan aangetast kraakbeen en bot voor de plaatsing van een implantaat nauwkeurig verwijderd worden.
“Wij bepalen hoe de robot werkt. Je kunt het een beetje vergelijken met het landen van een vliegtuig. Dat lijkt automatisch te gaan, maar de piloten sturen het vliegtuig wel aan. De Mako heeft ons werk nóg interessanter en innovatiever gemaakt. En dat past helemaal bij het innovatieve karakter van het St. Antonius. Maar wat vooral zo fijn is, is dat onze patiënten weer sneller en pijnvrij ter been zijn", vertelt orthopedisch chirurg Martijn van Dijk.
De eerste patiënt bij wie een knieprothese geplaatst werd met hulp van de operatierobot was zeer tevreden. “Tijdens de ingreep zelf heb ik er natuurlijk niets van gemerkt dat ik met de robot werd geopereerd, maar toen ik wakker werd voelde het gelijk goed aan. Ik heb helemaal geen pijn gehad en een paar uur na de operatie stapte ik alweer met mijn nieuwe knie het ziekenhuis door”, vertelt Jan Griffioen.
Op dit moment wordt de operatierobot alleen nog ingezet bij de plaatsing van knieprotheses. Het werkgebied van de robot zal binnenkort, nog deze maand, uitgebreid worden naar heupprotheses. Onlangs maakte het Belgische ziekenhuis AZ Delta bekend dat de operatierobot die zij in april 2018 introduceerden daar binnen drie jaar al drie duizend knieprothese plaatste.
