Nog altijd is het noodzakelijk om kennis te blijven ontwikkelen over de optimale inzet van vaccinatie tegen COVID-19. Om te voorkomen dat mensen ernstig ziek worden, maar ook om de druk op de zorg beheersbaar te houden. Reden waarom er binnen subsidieronde ‘kennishiaten rondom COVID-19 vaccinatie’ drie projecten zijn gefinancierd met verdiepend onderzoek naar immuniteit en langdurige bescherming na vaccinatie en onderzoek naar vaccinveiligheid.
Een van de onderzoeken betreft: ‘COVID-19 breakthrough infections and correlates of protection’. Voor kwetsbaren vormen doorbraakinfecties een risico en kunnen die bovendien leiden tot langdurige klachten (post-COVID). De cellulaire afweer speelt mogelijk een belangrijke rol tegen doorbraakinfecties met virusvarianten. Welke onderdelen van de afweer hier bescherming tegen biedt, is wat onderzoekers zullen gaan bestuderen.
Daarbij stellen de onderzoekers zich ten doel drie tot vijf sleutelmarkers uit ruim 40 cellulaire immuun markers aan te wijzen die voorspellend zijn voor bescherming tegen doorbraakinfecties. Op grond daarvan zullen de onderzoeksresultaten een belangrijke bijdrage leveren aan het inschatten van risico's op doorbraakinfecties in de Nederlandse bevolking. Deze resultaten zijn daarnaast belangrijk om tot een optimale inrichting van het vaccinatiebeleid te komen.
Kennishiaten rond vaccinaties
Het tweede onderzoek: Elektronische patiëntendossiers als innovatieve aanvulling op kennishiaten bij de vaccin-veiligheidsbewaking tijdens pandemieën. Vermoedens van bijwerkingen worden door patiënten en zorgverleners gemeld aan meld- en kenniscentrum Lareb. Lareb komt door analyses van deze meldingen tot nieuwe kennis over bijwerkingen.
In dit onderzoek werkt Lareb samen met het Leids Universitair Medisch Centrum en het Haga ziekenhuis. Elektronische patiëntendossiers (EPD’s) worden door de ziekenhuizen gebruikt om informatie over de patiënten op te slaan. Dat geldt ook voor de informatie over mogelijke bijwerkingen die patiënten ervaren na COVID-19 vaccinatie. In dit onderzoek wordt met een software tool gezocht in EPD’s naar mogelijke bijwerkingen van vaccinatie.
Door Lareb wordt deze informatie en de ontvangen meldingen geanalyseerd en wordt onderzocht of het zoeken in EPD’s een manier is om nog meer mogelijke bijwerkingen van vaccinaties te vinden, naast de meldingen die Lareb ontvangt. Daarmee is het mogelijk te komen tot vernieuwing en verbetering van de veiligheidsbewaking van medicijnen en vaccins, wat ook te gebruiken is bij mogelijke volgende pandemieën.
Afweersysteem tegen luchtweginfecties
Het derde onderzoek: Nasal And Systemic Immunity following COvid VACcination (NASI-COVAC). In het bloed wordt vaak het afweersysteem tegen luchtweginfecties bestudeerd, en dat terwijl virussen zoals corona via de neus ons lichaam binnenkomen. Het doel van dit onderzoek is dan ook inzicht verkrijgen in het afweersysteem in de neus na corona infectie en/of herhaalvaccinaties.
Daartoe wordt met een nieuwe methode een kleine hoeveelheid afweercellen uit het slijmvlies van de patiënt afgenomen en worden er antistoffen uit de neus verzameld en gemeten. Onderzocht zal worden of er bescherming in de neus wordt opgebouwd na corona infectie en/of herhaalvaccinaties. Gekeken wordt bovendien wat de effectiviteit is van de opgebouwde afweer tegen nieuwe varianten van het virus, en welke afweercellen op welke plek nodig zijn voor de bescherming tegen infectie na vaccinatie wordt onderzocht door het gebruik van proefdiermodellen.
Het UMC Utrecht ondersteunt het European Medicines Agency (EMA) bij registreren van de bijwerkingen van het coronavirusvaccin bij speciale groepen en de boostervaccinaties.
Meer informatie: Corona en COVID-19 bij ZonMw
